نیشابور کجاست؟

 

 

نِیشابور یا نیشاپور(دربارهٔ این پرونده تلفظ راهنما·اطلاعات فارسی نوشده از فارسی میانه:n y w sh h p w h r y  نیو شاهپوهر، به‌معنای: شهر نوساختهٔ شاهپور) از بزرگ‌ترین شهرهای شمال شرق ایران، پایتخت تاریخی و سابق بخش غربی خراسان بزرگ (یا همان رَبْعِ نیشابور)، پایتخت طاهریان پس از مرو و پایتخت سابق امپراتوری سلجوقی، از شهرهای جاده ابریشم قدیم، مرکز شهرستان نیشابور، دومین شهر پرجمعیت استان‌های خراسان و سومین شهر بزرگ شرق ایران پس از مشهد و زاهدان است. این شهر در دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود و در شمال دشت نیشابور قرار داشته و از مهم‌ترین مراکز تاریخی، گردشگری و صنعتی خراسان می‌باشد و نقش پررنگی در تاریخ، تمدن و فرهنگ ایرانی داشته‌است.
 

 
این شهر در طول تاریخ دارای نام‌های مختلفی بوده و یکی از تاریخی‌ترین و قدیمی‌ترین شهرهای شرق ایران و خراسان به‌شمار می‌آید و شهر کهن و تخریب شده نیشابور توسط مورخان با شهرهای شناخته شده دوران طلایی اسلامی چون بغداد،دمشق، قاهره، قیروان و بصره مقایسه شده‌است. اَبَرشَهر یکی از نام‌های باستانی نیشابور (یا همان نیو شاپور به معنی شاهپور پهلوان) و نام قدیم استان‌های خراسان فعلی ایران نوین یا ربع نیشابوربوده‌است؛ این ناحیه، در متون پهلوی، با دریاچه سوور که آذربرزین مهر (آتش بهرام) در کنار آن قرار داشته، پیوند خورده‌است. ابرشهر یا همان نیشابور، یکی از ساتراپ‌های ایران در دوران پیش از اسلام بود و فرمانروا یا مرزبان این ساتراپی، لقب اختصاصی کنارنگ را داشت.

نیشابور در طول تاریخ به دلایل مختلفی چون وجود آب و هوایی منحصر به فرد، معدن فیروزه، صنعت و هنر سفالگری، کشاورزی، و قرارگیری در موقعیتی راهبردی-دفاعی، یکی از مسیرهای مهم اقتصادی و اصلی جاده ابریشم، یکی از قطب‌های علوم مادی و اسلامی، و یکی از شهرهای شهره ایران، خصوصاً در دوران طلایی اسلامی بوده‌ و از نیشابور و شخصیت‌های نیشابوری بارها در آثار تاریخی، اسطوره‌ای، و ادبی همچون در اوستا (رَئِوَنْت) و شاهنامه سخنی به میان آمده‌است. در طول تاریخ از نیشابور با عنوان نمادین شهر فیروزه نیز یاد شده و این شهر مرکز صادرات مرغوب‌ترین و با کیفیت‌ترین معدن سنگ فیروزه جهان در طول تاریخ بوده‌است. نیشابور در طول تاریخ بارها تخریب شده و به عنوان نمونه می‌توان به تخریبات صورت گرفته در سقوط نیشابور در حملات مغول و زلزله‌های پیاپیی که نقشی در تخریب‌های متعدد صورت گرفته در این شهر داشته‌اند اشاره کرد. اکنون عمده باقی‌مانده‌های تاریخی و باستانی ابرشهر یا همان نیشابور کهن که بزرگ‌ترین عرصه تاریخی در ایران[۳۸][۳۹] می‌باشد را می‌توان در حاشیه جنوبی شهر کنونی یافت.

شهر امروزین نیشابور از لحاظ اداری دارای سه منطقه شهری بوده و از اهمیت موقعیت ترابری برون‌شهری آن می‌توان به قرارگیری در مسیر جاده ۴۴ ایران، بخشی از بزرگراه ۱ آسیا، و مسیرریلی مشهد-تهران اشاره کرد. در این شهر همچنین می‌توان آثار معماری متعدد تاریخی و نوین منحصر به فردی چون آرامگاه خیام نیشابوری، آرامگاه عطار نیشابوری، مجتمع اخترشناسی و افلاک‌نمای خیام، عمارت و باغ امین اسلامی و باغ ملی نیشابور را مشاهده کرد و نقاط آموزشی، دانشگاهی، تاریخی، تجاری، درمانی، طبیعی و تفریحی متعددی در سطح این شهر دیده می‌شوند. از مهم‌ترین ویژگی‌های اقتصادی کلان نیشابور نیز می‌توان به وجود مجتمع فولاد خراسان، نیروگاه سیکل ترکیبی خیام، سه شهرک صنعتی در اطراف شهر، معادن مختلف، صنعت گردشگری و صنعت کشاورزی اشاره کرد.

منبع : ویکی پدیا

جهت مشاوره رایگان طراحی سایت در نیشابور می توانید فیلد زیر را پر کنید