آموزش طراحی سایت و کسب و کار اینترنتی
این وبلاگ با هدف ارائه مقالات کسب و کار اینترنتی راه اندازی شده استآموزش طراحی سایت و کسب و کار اینترنتی
این وبلاگ با هدف ارائه مقالات کسب و کار اینترنتی راه اندازی شده استسنسور دور موتور چیست؟
یکی دیگر از قطعات مهم در خودروهای انژکتوری ، سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ می باشد که به ESS نیز مشهور می باشد. این سنسور وظیفه تشخیص و گزارش لحظه ای دور موتور به ECU را دارد و به همین جهت در امر حرکت خودرو، نقش بسیار پررنگی را ایفا می کند. در صورت عدم کارکرد صحیح و خرابی سنسور دور موتور ، خودرو به درستی کار نخواهد کرد و در گاهی موارد خودرو استارت می خورد اما روشن نخواهد شد. در ادامه سعی داریم تا در رابطه با این قطعه اطلاعات کاملی را در اختیار علاقه مندان قرار داده و به بررسی سنسور دور موتور و عیب یابی آن بپردازیم.
سنسور دور موتور چیست؟
سنسور دور موتور قطعه ایست الکتریکی مغناطیسی که در مقابل چرخ دندانه داری که روی فلایول قرار دارد، نصب شده است. اجزای تشکیل دهنده این سنسور، آهن ربا، سیم پیچ مسی و یک هسته از جنس آهن می باشد. هنگام چرخش چرخ دنده، میدان مغناطیسی ایجاد شده در سنسور، یک موج سینوسی ایجاد و به سمت ECU ارسال می کند. سپس ECU با محاسبه میزان دامنه و فرکانس دریافت شده، میزان دور موتور خودرو را بدست می آورد.
سنسور دور موتور چیست؟
مچل قرار گیری سنسور دور موتور
این داده های ارسال شده علاوه بر تنظیم دور موتور باعث می شود تا ECU ، زمان دقیق جرقه زنی در موتور را نیز بدست آورده و از این طریق زمان دقیق پاشش سوخت را به انژکتورها اعلام نماید. در نسل های پیشین خودروها، وظیفه بدست آوردن زمان دقیق جرقه زنی بر عهده دلکو بود که باعث ایجاد مشکلاتی می گردید. به طور کلی محاسبه دور موتور، تنظیم دور موتور آرام و ارسال اطلاعات زمان جرقه زنی، از وظایف اصلی سنسور موقعیت می باشد. در ذیل نیز وظایف این قطعه حیاتی در موتور خودرو شرح داده شده است.
وظیفه سنسور دور موتور چیست؟
از جمله مهمترین وظایفی که سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت بر عهده دارد عبارت است از:
اعلام حرکت فلایول به ECU
اعلام نقطه مرگ بالا و در نتیجه تنظیم زمان جرقه زنی
تشخیص و اعلام دور موتور به دور سنج
تنظیم دور موتور آرام
سنسور دور موتور چیست؟
نمونه از یک سنسور موقعیت
عیب یابی سنسور دور موتور
اگر سنسور دور موتور دچار خرابی گردد، خودرو به هیچ وجه روشن نخواهد شد و اگر خودرو در حال کار باشد به سرعت خاموش می گردد. گاهی اوقات این مسئله به خاطر کثیفی و تجمیع براده در اطراف موتور ایجاد می گردد که این مساله سبب می شود سنسور موقعیت نتواند به خوبی ارسال سیگنال به ECU را انجام دهد. برای رفع این مشکل اگر موتور تمیز شود، دوباره سنسور دور موتور خواهد تنوانست سیگنال های خود را به ECU ارسال نماید. در این مواقع، خودرو دوباره روشن خواهد شد، اما همچنان کد خطا از حافظه ECU پاک نشده و باید برای رفع آن خودرو را دیاگ زد.
سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ (Crankshaft position sensor) که Engine Speed Sensor یا ESS نیز نامیده می شود یک قطعه الکتریکی نسبتاً مدرن در موتورهای درون سوز است که داده های موقعیت مکانی پیستون و سرعت دورانی میل لنگ را بدست می آورد.
این داده ها به قسمتی به نام واحد فرمان موتور منتقل شده و موتور از آنها برای مدیریت زمان در سامانه جرقه زنی و دیگر فرایندها استفاده می کند.در نسل قبلی خودرو ها قبل از اینکه حسگر موقعیت الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد ، دلکو وضیفه تنظیم زمان جرقه زنی را در موتور بر عهده داشت.
این سنسور ممکن است در جلوی موتور و نزدیکی پولی میل لنگ یا در قسمت عقب موتور روی پوسته کلاچ و در نزدیکی فلایویل قرار گرفته باشد که وضعیت میل لنگ را نسبت به نقطه مرگ بالا تعیین و علائم را به ای سی یو ارسال میدارد.ای سی یو برای پاشش صحیح و جرقه صحیح از این علائم استفاده می کند.
وظایف سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
- اعلام حرکت فلایویل به ECU که می تواند منتج از انجام استارت و یا هل دادن خودرو در دنده باشد تذکر مهم بنا به ویژگی بالا خودرو های انژکتوری را با هل دادن نیز می توان روشن نمود که البته ما آن را در پژو توصیه نمی کنیم .زیرا در خودرو پژو که تسمه لاستیکی دندانه دار استفاده شده ،ضربه محکم رها کردن ناگهانی پدال کلاچ می تواند با توجه به اینرسی میل سوپاپ باعث در رفتن یک یا دو دندانه تسمه از روی دندانه های پولی شود و در این حالت خودرو بدون اینکه ایرادی را توسط دستگاه های عیب یاب اعلام کند دیگر قابل تنظیم نخواهد بود.
- اعلام نقطه مرگ بالا به ECU جهت تحریک آن به صدور دستور های پاشش انژکتور و ایجاد جرقه.
- اعلام دور موتور به دورسنج از طریق ECU.
- ارائه آوانس استاتیکی به ECU.
بصورت خلاصه محاسبه زمان جرقه ، محاسبه و تنظیم دور آرام ، تشخیص حالت موتور از وظایف و کاربردهای اصلی سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ است.
مشکلات سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
1- روشن نشدن خودرو به دلیل ارسال نشدن سیگنال ها به ECU برای پاشش سوخت.
2- نمایش ناصحیح دور موتور خودرو در زمان روشن بودن ماشین.
3- ایجاد حالت CUT OFF قبل از رسیدن دور موتور به رد لاین.
4- ثابت ماندن یا حرکت نکردن یا پرش های ناگهانی دور سنج از یک دور موتور مشخص.
5- قطع شدن پمپ بنزین هنگام استارت
نکته: در خودروهای که دارای سنسور میل سوپاپ هستند باسوختن این سنسور خودرو روشن میشود ولی دور موتور از ۳٫۵ الی ۴٫۵ بالاتر نمیرود.
نوع القائی و مغناطیسی این سنسور که در اکثر خودروهای ایرانی متداول است بدلیل سادگی (آهنی ربا،هسته آهنی،سیم پیچ) معمولاً خرابی ندارد و فقط بخاطر قرار گرفتن بالای فلایویل ممکن است با براده آهن و گریس و روغن کثیف شود که بسادگی قابل تمیزکردن است.
روش تعمیر و تعویض سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
تعمیر و تمیز کردن : سنسوردور موتور را خارج کرده ونوک ان را از ذرات براده اهن وکربن وروغن تمیز کنید.
تعویض : سنسوردور موتور را با سنسور نو جایگزین کنید.
مکان و روش تعمیر و تعویض سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ
تست اهمی سنسور دور موتور یا سنسور موقعیت میل لنگ:
یک سر اهم متر را به پایه یک و سر دیگر را به پایه 2 وصل می کنیم و اهم را می خوانیم. در پژو405 و پارس و سمند 300 تا 400 اهم و در پراید 320 تا 400 اهم و در پژو 206 بین 200 تا 400 اهم باید باشد ، در غیر این صورت خراب است.
انواع سنسور موقعیت میل لنگ :
1- نوری
2- IC اثر هال
3- القائی (مغناطیسی)
نوع القائی متداول ترین نوع بخصوص در خودروهای ایرانی است.طرز کار این نوع سنسور دور موتور به این شکل می باشد :
در حالتی که سنسور روی پوسته ی کلاچ قرار گرفته بر روی فلایویل دو دنده خالی وجود دارد(جای 60 دنده هست ولی 58 دنده وجود دارد).حین کارکرد موتور زمانی که دنده ها از مقابل سنسور مغناطیسی عبور کردند.(سنسور از یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ تشکیل شده) میدان مغناطیسی آن تغییر کرده ولتاژ مناسبی را ایجاد می کند.ولتاژ خروجی از این سنسور توسط ای سی یو برای تعیین وضعیت مناسب سوخت و جرقه موتور مورد استفاده قرار می گیرد.فلایویل موتورهای انژکتوری دارای دو ردیف چرخ دنده است.یک ردیف مخصوص درگیر شدن با دنده استارت بوده و ردیف دیگر که فاقد دو دندانه است برای فعال کردن سنسور دور موتور مورد استفاده قرار می گیرد.
این سنسور با داشتن دو پایه ارتباطی بهECU می تواند بصورت امواج شبه سینوسی اطلاعات مربوط به دور لحظه ای موتور را بهECU ارسال می کند. این سنسور درست در بالای سر چرخ دنده های فلایویل دور موتور قرار گرفته است.انتهای این سنسور القایی حساس که واحد آهنربای دائم و یک سیم پیچ است با چرخ دنده های فلایویل دور موتور که کمی جلوتر از فلایویل اصلی موتور است چند میلیمتر فاصله دارد. این فلایویل شامل۶۰ دنده منظم است که دو دندانه آن را برداشته اند.
در هنگام چرخش فلایویل به ازای گذشت هر دندانه از جلوی سنسور یک پالس شبه سینوسی در سنسور تولید شده و بهECU ارسال می شود لذا اولین چیزی که این سنسور بهECU اعلام می کند حرکت فلایویل که معمولا توسط استارت ایجاد می شود. این نقطه تنها نقطه اشتراک استارت و سیستم انژکتور موتور است و در حالت کلی ارتباط مستقیمی بین این دو وجود ندارد.حین چرخش فلایویل هنگامی که دو دندانه پاک شده به سر انتهایی سنسور رسید دو پیستون۱و۴ در نقطه مرگ بالا هستند و چون در این لحظه هیچ سیگنالی ارسال نمی شود و بدین ترتیب ECU متوجه می شود و با فهال کردن کویل و انژکتورها دستور جرقه و پاشش سوخت را می دهدو همینطور پس از۱۸۰درجه که نقطه مرگ پیستون۲و۳است همین عمل برای آنهاانجام می شود.
در حذف کردن دو دندانه به جای یک دندانه باید دقت کرد. دو دندانه حذف شده با احتساب ۶۰ دندانه در ۳۶۰ درجه شامل ۱۲ درجه می شود.این به این معنی است که ECU 12درجه قبل از نقطه مرگ بالا سیگنال را می گیرد(آوانس استاتیکی خودروها در حدود ۸الی۱۰درجه است). اگر یک دندانه پاک شود آوانس استاتیکی ۶درجه خواهد بود اما حالا آوانس استاتیکی ۱۲درجه است ولی ۱۰درجه آوانس توسط ECU تایید می شود.
بر روی فلایویل دو نوع چرخ دنده وجود دارد که یک ردیف برای درگیر شدن با استارت و ردیف دیگر برای فعال کردن سنسور دور موتوراست.
سنسور دور موتور این سنسور با داشتن ۲ پایه ارتباطی به EUC می تواند به صورت امواج شبه سینوسی ،اطلاعات مربوط به دور لحظه ای موتور را به EUC ارسال کند.این سنسور که وظیفه بسیار مهمی را بازی می کند ودرست بالای سر چرح دنده های فلایویل دور موتور قرار گرفته است که به شرح ذیل آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
شگردهای عجیب وکیل بابک زنجانی برای مشتریان شرکت های خودرویی!
انتهای این سنسور القایی حساس که واجد یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ است با چرخ دنده های فلایویل دور موتور که کمی جلوتر از فلایویل اصلی موتور است چند میلیمتر فاصله دارد .این فلایویل می توانست شامل ۶۰ دنده منظم باشد که دو دندانه آن را برداشته اند .در هنگام چرخش فلایویل به ازای گذشت هر دندانه از جلوی سنسور یک پالس شبه سینوسی در سنسور تولید شده و به EUC انژکتور فرستاده می شود لذا اولین چیزی که این سنسور به EUC اعلام می دارد اعلام حرکت فلایویل است .که معمولا توسط استارت ایجاد می شود.این نقطه تنها نقطه اشتراک سیستم استارت و سیستم انژکتوری موتور است و در حالت کلی ارتباط مستقیمی بین این دو مکانیزم وجود ندارد.حین چرخش فلایویل هنگامیکه محل دو دندانه پاک شده به سر انتهایی سنسور رسید دو پیستون ۱ و ۴ به دلیل لنگ های همنام میل لنگ دقیقا در نقطه مرگ بالا TOP DEAD CENTER – TDC رسیده اند.در این نقطه سنسور به دلیل اینکه دندانه دیگری را در مقابل خود نمی بیند سیگنالی را نیز تولید نمی کند و لذا EUC بلافاصله درک می کند که نقطه مرگ بالای این پیستون فرا رسیده است و لذا می تواند با فعال کردن انژکتور ها و کویل دستور پاشش سوخت و جرقه زنی را را صادر کند و موجب روشن شدن این دوسیلندر شود.۱۸۰د رجه پس از این دو پیستون دیگر (۲و۳ ) به نقطه مرگ بالا می رسند.در این حالت EUC دستورات مشابهی را برای این ۲ پیستون صادر می کند و موتور را به طور کامل روشن می کند.در مرحله بعد از روشن شدن EUC که در حال شمردن دندانه ها برای صدور دستور مقتضی در شرایط مرگ بالاست می تواند این شمارش را به دورسنج ارسال کند و دور موتور را نیز نشان دهد .در نهایت می بایست در پاک کردن دو دندانه به جای یک دندانه روی دنده فلایویل دقت شود.دو دندانه پاک شده با احتساب ۶۰ دندانه در ۳۶۰ درجه ،گستره ۱۲ درجه را شامل می شود.این بدین معناست که EUC می تواند تا ۱۲ درجه قبل از نقطه مرگ بالا آن را پیشاپیش حدس بزند.همانطور که می دانید آوانس استاتیکی خودرو های ما در حدود ۸ الی ۱۰ درجه متغییر است .اگر یک دندانه پاک می شد EUC می توانست حداکثر آوانس استاتیکی ۶ درجه را بدست بدهد اما اکنون حداکثر آوانس استاتیکی ۱۲ درجه می تواند باشد که تا حدود ۱۰ درجه آن توسط EUC تایید و به کار گرفته می شود. تذکر: فلایویل خودرو های انژکتوری واجد دو ردیف چرخ دنده است.یک ردیف مخصوص درگیر شدن با دنده استارا بوده و ردیف دیگر که فاقد دو دندانه بوده برای فعال نمودن سنسور دور موتور استفاده می شود.
سنسور دور موتور خودرو
اهم کار های سنسور دور موتور را می توان به شرح زیر می باشد :
۱- اعلام حرکت فلایویل به EUC که می تواند منتج از انجام استارت و یا هل دادن خودرو در دنده باشد تذکر مهم بنا به ویژگی بالا خودرو های انژکتوری را با هل دادن نیز می توان روشن نمود که البته ما آن را در پژو توصیه نمی کنیم .یبرا در خودرو پژو که تسمه لاستیکی دندانه دار استفاده شده ،ضربه محکم رها کردن ناگهانی پدال کلاچ می تواند با توجه به اینرسی میل سوپاپ باعث در رفتن یک یا دو دندانه تسمه از روی دندانه های پولی شود و در این حالت خودرو بدون اینکه ایرادی را توسط دستگاه های عیب یاب اعلام کند دیگر قابل تنظیم نخواهد بود
۲-اعلام نقطه مرگ بالا به EUC جهت تحریک آن به صدور دستور های پاشش انژکتور و ایجاد جرقه
۳- اعلام دور موتور به دور سنج از طریق EUC انژکتور
۴- ارائه آوانس استاتیکی به EUC برای تنظیم دقیق خودرو در دور آرام آشنایی با خرابی ظاهری دور موتور در روی خودرو با توجه به نقش ویژه این سنسور باید گفت که پس از EUC این سنسور قلب دوم سیستم انژکتوری به شمار می رود و خرابی آن موجب بروز عوامل زیر می شود :
۱- بالا نرفتن دور موتور از یک حد خاص مثلا ۳۰۰۰ دور در دقیقه و یا انجام عمل CUT OFF در دوری پایین تر از ۶۰۰۰ دور
۲- نمایش ارقام نامربوط در روی دور سنج .به عنوان مثال با روشن شدن خودرو در حالیکه عادی است عدد ۳۵۰۰ دور در دقیقه را نشان می دهد و با فشردن پدال گاز بجای افزایش، دور کاهش میابد.
ایراد سنسور دور موتور :
1- روشن نشدن خودرو به دلیل ارسال نشدن سیگنال ها به ECU برای پاشش سوخت
2- نمایش ناصحیح دور موتور خودرو در زمان روشن بودن ماشین.
3- ایجاد حالت CUT OFF قبل از رسیدن دور موتور به رد لاین.
4- ثابت ماندن یا حرکت نکردن دور سنج از یک دور موتور مشخص.
نکته: در خودروهای که دارای سنسور میل سوپاپ هستند باسوختن این سنسور خودرو روشن میشود ولی دور موتور از ۳٫۵ الی ۴٫۵ بالاتر نمیرود
روش تعمیر :
1- سنسوردور موتور را خارج کرده ونوک ان را از ذرات براده اهن وکربن وروغن تمیز کنید
2- سنسوردور موتور را با سنسور نو جایگزین کنید
سنسور دور موتور اگر خراب شود باعث می شود خودرو استارت بخورد ولی روشن نشود اولین نشانه خرابی برق سر وایر شمع نمی آید برای چک کردن شما سوئیچ باز می کنید و با دمباریک یکی از وایرهای سر شمع را بیرون می کشید به یک نفر می گویید استارت بزند به فاصله ۳ سانت نزدیک به شمع می گیرد و اگر جرقه نزد سنسور دور موتور خراب هست.